Nieuwjaar, begrafenis, verjaardag

Beste allemaal,

Iedereen nog maar een keer de beste wensen! Het was hier 2 weken geleden Sollal oftewel Chinees (in dit geval Koreaans) Nieuwjaar dus de meeste Koreanen zaten zondag 14 Februari niet met een beschuitje en uitgeperste sinasappelsap van hun geliefde op bed, maar met een kom tteok-guk voor het ontbijt. Dat is een soep met ovalen schijfjes van rijstemeel en die wordt traditioneel op Nieuwjaarsdag gegeten. Alleen dan wordt je een jaartje ouder. (Ook reden om hem te laten staan...)
De meeste Koreanen brengen Sollal door met de familie en vaak worden de voorouders vereerd. Ook bij ons ging ’s ochtends om 7 uur met veel lawaai de wekker omdat we om 9 uur bij het huis van Moon zijn oudste oom werden verwacht. Gelukkig hoefde ik de dag ervoor niet mee te helpen met koken. Daar is op zich niets mis mee, ik vind koken leuk en het is natuurlijk een mooie kans om ‘echt’ Koreaans te leren koken van een tante met veel ervaring, maar op mijn schaarse vrije dag had ik eerlijk gezegd niet zoveel zin de hele dag in de keuken door te brengen...
Toen Moon en ik bij het huis van zijn oom kwamen, een flat in het Noorden van Seoul, was de vereringstafel al voorbereid. Tegen de muur stond een kamerscherm met tekst en daarvoor een lage tafel. Op de tafel schotels en kommen met allerlei soorten fruit, vis, vlees, groenten... Het was mijn 4e keer dat ik de voorouder verering deed, maar het blijft een ingewikkeld proces. Het eten hoort bijvoorbeeld in een speciale volgorde op tafel te staan en een klein glaasje alcohol wordt aangeboden door in 3 scheutjes drank in een kopje te schenken, het kopje driemaal met de klok mee te bewegen boven de wierrook en vervolgens op de tafel te zetten. De kom rijst wordt aan de overledene aangeboden met een lepel rechtop in de rijst en de eetstokjes worden steeds op een andere schotel gelegd opdat de overledene steeds een ander gerecht kan proeven. Natuurlijk wordt er ook gebogen. Niet de lichte buiging of hoofdknik die Koreanen in het dagelijkse leven maken als begroeting, maar de ‘grote buiging’ waarbij je door je knielt en met je voorhoofd de grond raakt. Het heeft allemaal iets heel plechtigs en speciaals en aan de andere kant lopen mensen gewoon in en uit de vereringskamer, terwijl ze in de huiskamer tv zitten te kijken,
Nadat we oma die dus met deze dag vereerd wordt, aan haar ontbijt hadden geholpen was het tijd om zelf ook te eten. Aan tafel met een minder uitgebreid aantal gerechten, maar genoeg om de flink vol te zitten. Na nog even uitbuiken voor de televisie was ook oma uitgegeten en kon de vereringstafel weer afgeruimd worden. Volgens mij hebben die oom en tante nog de rest van de week in beslag gebakken courgette, vis en paddestoelen gegeten, zo veel eten was er...
Op de terugweg naar huis zijn we nog even bij een andere oom van Moon langsgeweest, namelijk de echtgenoot van de zus van Moon zijn moeder. Deze man ligt sinds een jaar in het ziekenhuis nadat hij een herseninfarct heeft gehad en vrijwel niets meer kan. Het is erg zielig om hem te zien liggen, graatmager met een slang in zijn neus en niet meer in staat om te praten of behoorlijk te bewegen. Bovendien is hij al 2 keer van kliniek verhuisd en moet hij volgende maand weer verhuizen, omdat de kliniek gesloten wordt. Tja, in Korea is een ziekenhuis of een kliniek gewoon keiharde commerciele business en vanwege financiele problemen of al naar gelang het humeur van de baas worden de deuren gewoon gesloten.

De dag voor Sollal was ik trouwens nog even bij mijn bio pa langsgeweest. De tweede ontmoeting en deze keer bij hem thuis, een flat in het Oosten van Seoul waar hij alleen woont. Het was een klein beetje een tegenvaller aangezien hij had gezegd dat ik mijn derde zus ook zou kunnen ontmoeten. Deze zus heb ik nog nooit ontmoet en natuurlijk ben ik best nieuwsgierig in hoeverre we op elkaar lijken en wat voor persoon het is. Bio-pa vond dat zij toch ook wel van mijn bestaan moest weten en hij vond Sollal een mooie gelegenheid om elkaar te ontmoeten en alles uit te leggen. Helaas was zus nummer 1 het hier niet mee eens. De schoonfamilie van zus 3 schijnt erg conservatief te zijn en als bekend werd dat er nog een ter adoptie afgestaan 4e zusje is, dan zou dat wel eens voor problemen kunnen zorgen. Zeker als ik onverwachts met Sollal voor ieder zijn neus zou staan. Tja, vanuit de Koreaanse maatschappij kan ik het begrijpen, maar het was wel een beetje jammer, ook omdat ik de ooms en tantes niet heb kunnen ontmoeten omdat die allemaal veel later kwamen dan verwacht. Nou ja, het was leuk te zien waar mijn bio-pa woont en ik heb gezellig met hem zitten kletsen en oude foto’s van hem gezien en aangezien ik voorlopig toch nog wel hier zit komt er vast wel weer een nieuwe kans om te kijken of er mijn koppigheid, platvoeten en kleine pink in de familie zitten.

Eerlijk gezegd heb ik ook wel wat anders aan mijn hoofd dan me zorgen maken om familie die toch niet echt als familie voelt. Moon zijn contract was een eenjarig contract dus een tijdje geleden toen het schooljaar hier was afgelopen en het de 3 maanden durende wintervakantie begon, zat ik ineens met een werkeloze echtgenoot in huis. En die echtgenoot had een ski-pas aangeschaft waarmee hij bijna dagelijks ging skien om zijn ski-leraar diploma te halen en zo zijn kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Dat is natuurlijk belangrijk als je sport hebt gestudeerd, het is zijn vak, maar ja, als je zelf bol van de stress en bezig met 10 dingen tegelijk op kantoor een sms’je krijgt vanaf de ski-baan dat Meneer zo lekker aan het skien is, dan moet je toch wel een paar keer tegen jezelf zeggen dat het niet (alleen) voor de lol is, maar ook nuttig in verband met het diploma :)
Inmiddels is het alweer eind februari en moet Moon vanaf volgende week ook weer aan de bak. Na 3 maanden als werkeloze is hij gelukkig aangenomen voor een zelfde soort baan als hij eerst had, namelijk gymles geven op een basisschool. Bijna was hij aangenomen op een universiteit in Daejeon, maar de vijfde en laatste ronde heeft hij niet gehaald. Jammer, want zulke banen liggen niet voor het oprapen, maar het scheelt ook wel weer een hoop zorgen. Daejeon is een stad in het midden van Korea op zo’n ruime 250 km van Seoul. Een van de voorwaardes van die baan was dat Moon verplicht in Daejeon zou moeten wonen. Op zich niet slecht, het is daar een stuk rustiger dan in Seoul, je hebt er meer natuur en de huizenprijzen zijn er een stuk lager, maar ik had alleen al nachtmerries als ik dacht aan de opties elke dag op en neer reizen naar mijn werk of doordeweeks apart wonen en elkaar alleen in het weekend zien. (Dat laatste is hier overigens helemaal niet ongewoon. Er zijn genoeg stellen die jarenlang apart wonen vanwege hun werk. Het gaat zelfs zo ver dat rijke stellen papa in Korea geld laten verdienen, terwijl mama met de kinderen in Australie of de VS zit zodat de kinderen perfect Engels leren).
Moon kon bij zijn sollicitatie voor de basisschool aangeven in welk district hij wilde werken en volgende week hoort hij waar hij precies aan de slag kan. We weten in ieder geval al dat hij is aangenomen voor een school in het Seongdong district, het district waar ik ook werk. We zijn nu dus van plan om die kant op te verhuizen en hebben dit al aan de huiseigenaar laten weten. Ons contract loopt eigenlijk tot en met juli, maar aangezien Moon nu toch ook daar een baan heeft, is er weinig reden meer om hier nog langer te blijven. De schimmel is Moon te lijf gegaan met een borstel en allerlei chemisch spul dus ons huis is wel weer een beetje bewoonbaar zonder die rotte lucht, maar dat er sinds deze week weer geen warm water uit de kraan komt zijn we wel een beetje zat. Gelukkig hebben we sinds kort een boiler in de wc op mijn werk en met een handdoek en washand in mijn tas kan ik daar met warm water een lap over mijn gezicht halen.
Wanneer we precies gaan verhuizen weten we nog niet. Inmiddels zijn er een aantal mensen naar ons huisje komen kijken, maar allen hadden erge haast en zouden al binnen 2 weken erin moeten en dat vonden we toch wel erg snel aangezien wij nog niets betaalbaars hebben kunnen vinden. Het is heel lastig zoeken als je nog geen nieuwe huurder hebt, omdat we onze borgsom terug moeten krijgen. Vaak gebruikt de eigenaar de borgsom die de nieuwe huurder betaalt om de borgsom aan de oude huurder terug te geven. Dat geld hebben wij weer nodig om de borgsom van het nieuwe huis te betalen. We hebben wel al een beetje het district verkend waar we heen willen, maar het blijft lastig met de hoge huizenprijzen. Waar je in Nederland een eengezinshuis voor koopt, zit je hier in een oud klein flatje. Gelukkig dalen de huizenprijzen momenteel en wie weet krijgen we nog wel korting als ik heel zielig zeg dat ik geadopteerd ben :P

Vorig weekend heb ik voor het eerst bloed gegeven! Dat wilde ik in Nederland ook altijd al, maar om een of andere reden is het er daar nooit van gekomen. In Korea wemelt het van de bloedbanken en er zijn zelfs rondreizende bussen waar je bloed kan geven. Ze zijn een bekend verschijnsel op straat, de mensen met een sjerp met het teken van de bloedbank, je aanmoedigend om donor te worden. Moon had wel vaker bloed gegeven, voor mij was het de eerste keer. De bloedbank bevindt zich hier niet in een ziekenhuis, maar gewoon in straat, een klein kantoortje samen met de bioscoop, de kerk, de karaoke, de supermarkt en de klerenwinkel in 1 gebouw. Je vult een vragenlijst in met vragen of je de afgelopen tijd niet ziek bent geweest, injecties hebt gehad en of je niet naar een risicovol land waar malaria voorkomt, op reis bent geweest. Bij vrouwen wordt het ijzergehalte nog gemeten en vervolgens mag je op een bank gaan liggen en wordt er voor mannen 400 en voor vrouwen 320ml bloed afgenomen. Na afloop is er sap en koek en als klap op de vuurpijl mag je een cadeautje uitzoeken! Een waardebon van 5000won, een paraplu, een OV-scankaart, een kussen voor in je nek, een bioscoopbon... Bovendien krijg je een bewijs dat je bloed hebt afgegeven. Dit bewijs kan je later weer gebruiken als je zelf een keer bloed nodig hebt, dan schijn je een korting te krijgen op de operatiekosten. Zelfs bloed doneren is hier dus business... Het voelde niet helemaal goed om een cadeaubon te krijgen voor iets waar je anderen mee helpt, maar ja, de grote bak ijs die we met 2 bonnen konden kopen was wel erg lekker...

***
Inmiddels is het weer een weekje verder en er is in die week weer een hoop gebeurd. De oom van Moon die in het ziekenhuis lag, is vorige week overleden. Voor hem waarschijnlijk wel beter want hij had in mijn ogen echt geen leven meer, maar het is natuurlijk erg triest voor de familie. We kregen een telefoontje van Moon zijn ma en zijn die avond gelijk naar het rouwcentrum gegaan dat in een ziekenhuis in het Oosten van Seoul was. Het was de eerste keer dat een bekende overleed dus ik was wel een beetje zenuwachtig, zo bekend ben ik niet met de procedures hier.
Als in Korea iemand overlijdt wordt hij naar een rouwcentrum gebracht. Vaak is dat bij een ziekenhuis zoals in het geval van Moon zijn oom. Bij de binnenkomst was er in de hal een groot scherm waar digitaal een foto van de overledene was met zijn naam en de kamer waar bezoekers heen moesten voor het condoleren. Die aanwijzing is echt nodig want het was een groot rouwcentrum met diverse verdiepingen en tientallen rouwkamers.
Bij de ingang van de rouwkamer is een tafel waar je een envelop met geld afgeeft en daarna doe je je schoenen uit en ga je de rouwkamer binnen. De overledene is niet opgebaard in de rouwkamer omdat daar geen koelinstalatie is, maar er is wel een soort altaar met een foto van de overledene en veel bloemen. Meestal maak je een diepe buiging voor de foto en steek je wierrook af, maar omdat de familie van de oom Christelijk is werd er alleen een bloem op het altaar gelegd en werd er gebogen voor de kinderen van de oom. Daarna ga je naar de eetgelegenheid naast de rouwkamer, waar een eenvoudige maaltijd wordt geserveerd.
De bezoekers komen in pak en de naasten van de overledene dragen speciale rouwkleding. Traditioneel is dat een stro-kleurig kostuum van ruwe stof, maar tegenwoordig dragen mannen een zwart pak en de vrouwen droegen een zwarte hanbok (Koreaanse jurk). Geen nood als je geen zwart pak hebt, want het rouwcentrum is van alle gemakken voorzien. Er is een speciale winkel waar je zwarte pakken, zwarte hanbokken en zwarte pakjes kunt kopen en huren en tevens is er een grote keuze uit allemaal kisten en urnen. Er was zelfs een kist van zogenaamd eco-hout, dus misschien ligt hier nog wel een kans voor ons bedrijf: kisten met het FSC keurmerk!
2 Dagen blijft de overledene in het rouwcentrum en op de derde dag wordt hij ’s ochtends naar het graf gebracht en begraven. Moon is alle dagen in het ziekenhuis gebleven, maar aangezien ik gewoon moest werken kon ik wel naar huis.
Het treurige is dat er binnenkort waarschijnlijk weer een begrafenis aan zit te komen. We hebben gisteren gehoord dat een tante van Moon, degene waar we met Nieuwjaarsdag de voorouderverering hebben gedaan, leverkanker heeft met uitzaaien naar de longen. Ze is er vroeger al een keer voor behandeld maar nu is de kanker in aggressieve vorm terug. Maandag wordt ze opgenomen.
Dit trieste nieuws drukt de sfeer natuurlijk erg, maar we hebben toch besloten vanmiddag samen te eten met de familie, dit nog voor mijn verjaardag die de 23e was. Verder heb ik niet echt veel aan mijn verjaardag gedaan, hoewel mijn collega’s zo lief waren om taart te kopen en ik kreeg een prachtig set aardewerken theemokken van ze. En alle lieve verjaardagskaarten uit Nederland hangen natuurlijk weer op de deur!

Fijn weekend!

Liefs,
Soe Ja